[Lập trình C] Bài 4 - Cấu trúc rẽ nhánh

Lệnh và khối lệnh

a.Lệnh: Là một tác vụ, biểu thức, hàm, cấu trúc điều khiển…
VD:

x = x + 2;
printf("Day la mot lenh\n");

b.Khối lệnh: Là một dãy các câu lệnh được bọc bởi cặp dấu { },
VD

{ //dau khoi
 a = 5;
 b = 6;
 printf("Tong %d + %d = %d", a, b, a+b);
} //cuoi khoi

1.Lệnh if và if else

a.Lệnh if

VD:

if (a>0) {
 printf ("So %d la so duong !", a);
}

b.Lệnh if else

if (a > 0){
 printf ("So %d la so duong !", a);
}else{
 printf ("So %d khong la so duong !", a);
}

Ngoài ra chúng ta còn có cấu trúc if lông nhau. Xét ví dụ sau:

if (a > 0) {
    printf ("So %d la so duong !", a);
} else {
    if (a == 0) {
        printf ("So %d la so 0 !", a);
 } else {
        printf ("So %d la so am!", a);
 }
}

Lưu ý: Các lệnh if…else lồng nhau thì else sẽ luôn luôn kết hợp với if nào chưa có else gần nhất. Vì vậy khi gặp những lệnh if không có else, Bạn phải đặt chúng trong những khối lệnh rõ ràng để tránh bị hiểu sai câu lệnh.

2.Lệnh switch và switch default

Lệnh switch cũng giống cấu trúc if, nhưng nó mềm dẻo hơn và linh động hơn nhiều so với sử dụng if. Tuy nhiên, nó cũng có mặt hạn chế là kết quả của biểu thức phải là giá trị hằng nguyên (có giá trị cụ thể). Một bài toán sử dụng lệnh switch thì cũng có thể sử dụng if, nhưng ngược lại thì còn tùy thuộc vào giải thuật của bài toán.

a.Lệnh switch-case

VD: Nhập vào 1 số từ 1->5 và in ra cách đọc tương ứng:

#include <stdio.h>

int main(){
 int a;
 printf("Nhap a = ");
 scanf("%d",&a);
 
 switch(a){
  case 1: printf("Mot"); break;
  case 2: printf("Hai"); break;
  case 3: printf("Ba"); break;
  case 4: printf("Bon"); break;
  case 5: printf("Nam"); break;
 }
 
 return 0;
}

b.Lệnh switch … case…default

VD: Nhập vào 1 số từ 1->5 và in ra cách đọc tương ứng, nếu không phải từ 1-5 thì in ra số khác:

#include <stdio.h>

int main(){
 int a;
 printf("Nhap a = ");
 scanf("%d",&a);
 
 switch(a){
  case 1: printf("Mot"); break;
  case 2: printf("Hai"); break;
  case 3: printf("Ba"); break;
  case 4: printf("Bon"); break;
  case 5: printf("Nam"); break;
  default: printf("So khac"); break;
 }
 
 return 0;
}

Ngoài ra còn có các lệnh rẽ nhánh không điều kiện Break, continue, goto.
–Lệnh break: lệnh này dùng để thoát khỏi vòng for, while, do… while, và switch. Nếu có nhiều chu trình lồng nhau thì sẽ ra khỏi chu trình trong cùng.
-Lệnh continue : dùng để bỏ dở việc thực hiện một vòng lặp của các lệnh for, while, do while, và chuyển sang ngay một vòng lặp mới.

-Lệnh goto: chuyển không điều kiện tới lệnh có nhãn chỉ định. Nhãn có dạng như tên biến và thêm dấu hai chấm ‘:’ ở sau.

Bài tập

Bài 1: Hãy lập trình chương trình giải phương trình bậc 2.
Bài 2: Hãy nhập vào một số là 1 tháng trong năm, in ra xem tháng đó có bao nhiêu ngày.